O Palacio de María Pita acolleu esta tarde a cerimonia de entrega do Premio Tomás Fábregas na súa primeira edición. A enfermeira Fina Baliñas foi a primeira galardoada polo seu labor contra a desestigmatización da sida e do VIH.

O premio Tomás Fábregas é unha iniciativa posta en marcha este ano 2024 polo Goberno de Inés Rey co que de forma anual o Concello recoñecerá a unha persoa, administración ou entidade vinculada á defensa dos dereitos das persoas LGTBI+. A alcaldesa, Inés Rey, destacou a importancia de que leve o nome de Tomás Fábregas: "un referente para a nosa cidade mais tamén para o conxunto de España, facéndolle honra polo seu compromiso cos dereitos humanos".

Fina Baliñas era enfermeria do Hospital Universitario da Coruña, impulsora da unidade específica do VIH. Ademais, era a primeira persoa en atender os pacientes logo do diagnóstico positivo. "A súa dedicación transcendía a atención sanitaria e o labor médico. Era unha dedicación humana, sendo en moitas ocacións a única persoa que acompañaba os e as pacientes nos seus últimos momentos" sinalou a alcaldesa. Fina Baliñas recibiu o pasado ano outro recoñecemento polo seu traballo en prol do colectivo da man de ALAS Coruña baixo o nome Elisa e Marcela.

Rey destacou o seu traballo sanitario mais tamén social, loitando polos dereitos dos seus pacientes ao tempo que pola mellora dos tratamentos: "Fina non só foi unha profesional de referencia, foi un faro de esperanza e humanidade para moitas persoas". Sinalou que o galardón representa un recoñecemento ao equipo profesional que acompañaba a Fina Baliñas, como Ángeles Castro, Álvaro Mena, Pilar Vázquez, as enfermeiras así coma o doutor Domingo Pedreira, xefe de servizo de medicina interna do CHUAC con quen Fina puxo en marcha a unidade específica de atención.

A galardoada dedicoulle o premio ás compañeiras e compañeiros de unidade, enfermeiras e colectivos que a acompañaron durante a súa traxectoria profesional, así como á súa familia. "Nunca me transmitiron medo ou preocupación por onde eu traballaba, ao contrario, sempre me apoiaron ao cen por cen" sinalou Fina. Sobre o apoio aos pacientes, a galardoada referiuse á complexidade da parte humana: "axudar a morrer era unha tarefa moi difícil, sobre todo porque eran persoas da nosa idade, perosas que coñeciamos da rúa".

Fina rematou reivindicando os pasos acadados polo colectivo LGTBI+ e na protección do sistema sanitario universal: "Todos nós temos na man a posibilidade de defender sempre a sanidade pública". Agradeceulle á alcaldesa, Inés Rey, en nome do Concello que lle concederan o premio Tomás Fábregas. "Moitas grazas por crear este premio tan merecido para Tomás. É unha honra, porque foi tan pioneiro nesta loita e ser eu a primeira pois xa poden imaxinar o feliz que me fai" concluíu.

Á cerimonia asistiron representantes de entidades LGTBI+, veciñais e vinculadas ao sector sanitario. Tamén membros da corporación e subdelegada do Goberno, María Rivas. A alcaldesa estivo acompañada pola concelleira de Benestar Social, Participación e Igualdade, Nereida Canosa, e destacou a presenza de Domingo Díaz Docampo, autor do documental "Tomás Fábregas: fighting barriers". "Este Salón de Sesións é hoxe unha mostra da verdadeira sociedade coruñesa, aquela que respecta e entende a todas as persoas coma os seus iguais e que defende e ama a liberdade, sen xulgar nin estigmatizar" concluíu. Ademais, o coro 'Coruña Cores', unha iniciativa cultural nada da man da asociación Les Coruña, interpretou tres cancións.

Tomás Fábregas, referente coruñés

O premio concedido polo Concello leva o nome de Tomás Fábregas, coruñés residente en América do Norte desde finais dos anos 70 e que foi un activista recoñecido pola súa loita contra o VIH.

No 1984, o diagnóstico de VIH supoñía un grave problema médico aparellado a un estigma social. Na actualidade, grazas aos avances nas terapias antirretrovirais, o VIH pasou de ser unha enfermidade mortal a unha condición crónica. "Unha conquista médica paralela á propia conquista social liderada por asociacións e colectivos coma CASCO, traballando pola desestigmatización das persoas seropositivas. E ao igual que Tomás, Fina Baliñas foi unha delas" sinalou Rey.

Con 34 anos, Tomás Fábregas tomou a palabra no III Congreso Mundial sobre o síndrome de inmunodeficiencia adquirida (SIDA), que tivo lugar en Ámsterdam no 1992, para denunciar a situación das persoas seropositivas, especialmente as estranxeiras. Rey lembrou que o discurso percorreu o mundo, facéndose eco diversos medios de comunicación estatais e internacionais: "serviu como mobilización das persoas LGTBI+ mais tamén de todas aquelas que defenden a non discriminación desde a igualdade".

A "Árbore da Vida", de Regal Cerámica

O premio Tomás Fábregas entregado esta tarde é unha peza de Regal Cerámica, firma galega recoñecida co Premio Nacional de Artesanía en 2011, na que se representa unha árbore da vida: "un símbolo de loita, crecemento e conexión á terra co que tamén queremos reivindicar a vinculación de Tomás coa Coruña" explicou a alcaldesa.

Ademais, a rexedora sinalou que a árbore garda unha especial conexión con Tomás Fábregas pola súa loita pola vida, que o acompañou a maior parte da súa traxectoria vital. "Nesta ocasión, esta 'Árbore da Vida' tamén simboliza a dedicación de Fina, quen desde 1984 traballou incansablemente non só para salvar vidas, senón para acompañalas" engadiu.