Se non se está moi familiarizado coa xestión económica e financeira, poida que esta sección resulte un pouco densa.
Intentaremos axudarche facilitándoche un glosario cos termos máis habituais que se derivan deste tipo de xestión.
GLOSARIO DE TERMOS ORZAMENTARIOS E FINANCEIROS
Palabra/concepto |
Definición |
|
---|---|---|
Activo |
Elemento do estado financeiro do balance de situación. Xunto co pasivo supón o conxunto de bens e dereitos para cobrar que posúe o concello nun determinado momento. |
|
Anexo de investimentos |
Documento que acompaña o orzamento e onde se recolle a relación detallada de proxectos de investimento previstos ou realizados (dependendo de se é o orzamento inicial ou o orzamento liquidado). |
|
Aforro bruto/corrente |
Magnitude que mostra a diferenza ou saldo entre os ingresos correntes e os gastos correntes. Trátase dun indicador de saúde orzamentaria e a miúdo adóitase relativizar ou poñer en comparativa como % en relación aos ingresos correntes. |
|
Balance de situación |
Estado financeiro que mostra a situación económico-patrimonial nun momento determinado. Estrutúrase en activo e pasivo. |
|
Ciclo orzamentario |
Comprende as diferentes fases que pasa un orzamento: elaboración e aprobación, execución e liquidación. |
|
Criterio de caixa |
Criterio de imputación e contabilización polo que se rexistran ingresos e gastos segundo o momento e valor de cobros e pagos. |
|
Criterio de caixa rectificada |
Criterio de imputación e contabilización polo que se rexistran ingresos e gastos segundo o momento e valor do nacemento de dereitos e obrigas para cobrar e pagar respectivamente. |
|
Criterio de devindicación |
Criterio de imputación e contabilización polo que se rexistran ingresos e gastos segundo a súa corrente real e efectiva. |
|
Contabilidade de custos |
Sistema de contabilidade baseado na devindicación, orientado ao cálculo dos custos totais (directos e indirectos) dos bens e servizos realizados. A información de custos dos servizos permite facilitar a toma de decisións e optimizar o gasto. |
|
Contabilidade financeira |
Sistema de contabilidade de partida dobre, que se basea no criterio de devindicación e que permite a obtención dos principais estados financeiros anuais. É o sistema de contabilidade tamén empregado normalmente no sector privado. |
|
Contabilidade orzamentaria |
Sistema contable en que se basea o orzamento municipal e que recoñece a realización de ingresos e gastos segundo o nacemento de dereitos para cobrar e obrigas para pagar respectivamente (criterio de caixa rectificada). |
|
Conta de perdas e ganancias (ou de resultado) |
É o estado financeiro que recolle o resultado do exercicio formado polos ingresos e os gastos seus en termos de contabilidade financeira. |
|
Conta xeral |
Documento de carácter unitario e anual, que mostra e explica a imaxe fiel do patrimonio, da situación financeira, do resultado económico-patrimonial e da execución e resultados do orzamento da correspondente administración. |
|
Custo |
Consumo efectivo de recursos para a produción de bens e servizos. |
|
Custo efectivo |
Sistema creado pola Administración Xeral do Estado para aproximar o cálculo de custos dos servizos mediante a utilización de información procedente dos orzamentos (custos directos, custos indirectos e investimentos). |
|
Crédito orzamentario |
É cada unha das asignacións individualizadas de partidas de gasto que figura nos orzamentos. |
|
Déficit |
Situación na que os ingresos non financeiros son inferiores aos gastos non financeiros, dando como resultado unha capacidade de financiamento con signo negativo, é dicir, unha necesidade de financiamento. |
|
Débeda |
Conxunto de diñeiro que se debe (pasivos) a uns terceiros (normalmente entidades financeiras) por mor da realización de operacións financeiras (endebedamento) e co acordo de ser retornado conforme cuns prazos establecidos, así como coa inclusión da satisfacción de xuros e outras posibles compensacións. |
|
Distritos |
Unidades organizativas en forma de xerencias de distrito que xestionen determinadas políticas municipais de forma descentralizada e de forma correspondente coa estrutura territorial para distritos da cidade. |
|
Dereitos recoñecidos (liquidados) |
Acto mediante o cal se cuantifica e se recoñece a existencia dun dereito para cobro a favor da entidade respecto dun terceiro. Supón a realización do correspondente ingreso orzado. |
|
Disposición |
Fase de execución dos créditos orzamentarios, anterior ao recoñecemento de obrigas, que determina o importe exacto do gasto para realizar e que consiste en acordar cun terceiro, despois de cumprir toda a tramitación legal, a realización concreta dunhas obras, a prestación duns servizos ou a subministración duns bens. |
|
Entidades dependentes |
Entidades instrumentais da Administración pública que supoñen executoras das políticas desta e respecto das cales a Administración posúe capacidade de control e/ou vinculación financeira. |
|
Estrutura económica |
Estrutura orzamentaria que clasifica o orzamento segundo a natureza económica dos ingresos (impostos, transferencias,...) e dos gastos (gastos de persoal, compra de bens e servizos, investimentos reais,...). |
|
Estrutura orgánica |
Estrutura orzamentaria que clasifica o orzamento segundo as unidades orgánicas que obteñen os ingresos e realizan os gastos. |
|
Estrutura por programas |
Estrutura orzamentaria (orientada principalmente polo lado dos gastos) en que clasifica o orzamento segundo a orientación ou finalidade que se persegue (atención ás persoas maiores, limpeza viaria, escolas infantís,...). |
|
Excedente/Déficit de financiamento |
Mostra o excedente/falta dos recursos totais (financeiros e non financeiros) xerados nun ano. |
|
Execución do orzamento |
A fase de execución do orzamento é aquela en que ao longo do exercicio orzamentario vanse obtendo e recadando os ingresos e vanse realizando os gastos orzados, así como producirse modificacións no orzamento (modificativos) segundo permite a normativa. |
|
Fases de execución dos créditos orzamentarios |
Supoñen as diferentes fases ou etapas respecto da execución dos créditos orzamentarios (gastos). As principais fases son a Autorización (fase "A"), a Disposición (fase "D") e o recoñecemento de Obrigas (fase "O"). |
|
Fiscalización |
Proceso polo cal se comproba a adecuación de actos administrativos, que teñen ou poden ter impacto canto a dereitos e obrigas para a Administración, en relación ao cumprimento da normativa vixente e dos preceptos normativos propios da xestión económico-financeira das administracións públicas. |
|
Gastos |
Realización de accións relativas á adquisición de recursos e bens e servizos. |
|
Gastos con financiamento afectado/finalista |
Gastos financiados parcialmente ou totalmente mediante ingresos finalistas/afectados (ingresos orientados a financiar uns gastos cunha finalidade concreta). |
|
Gastos correntes |
Son aqueles gastos necesarios para o funcionamento ordinario da organización e a prestación de bens e servizos públicos. Comprenden os capítulos 1 a 5 da clasificación económica dos gastos. |
|
Gastos de capital |
Gastos destinados a financiar a formación de capital (investimentos, tanto propios como alleos). Componse dos investimentos reais (capítulo 6) e as transferencias de capital (capítulo 7). |
|
Gastos financeiros |
Categoría de gastos, relativas a operacións financeiras, onde se inclúen as achegas de capital a entidades, os préstamos e os anticipos (capítulo 8) e as relativas á amortización da débeda (capítulo 9). |
|
Gastos non financeiros |
Conxunto de gastos que comprenden os gastos correntes e os gastos de capital, supoñendo estes os gastos reais que realiza unha Administración. Comprende os capítulos 1 a 7 da clasificación económica de gastos. |
|
Gastos con recursos propios ou non finalistas |
Gastos orzamentarios financiados a cargo do conxunto global de ingresos da Administración, sen ter un financiamento finalista (ingresos afectados/finalistas) asociada. |
|
Informes de resultados de programa |
Documento que recolle os desempeños e resultados obtidos por un programa orzamentario unha vez finalizado o exercicio orzamentario. |
|
Informes financeiros |
Documentos informativos que se utilizan para explicar e informar da situación económica e financeira dunha Administración pública para un período determinado. |
|
Ingresos |
Obtención de recursos e vías de financiamento procedentes das diferentes operacións que poden realizar as administracións públicas (impostos, taxas e prezos públicos, multas e sancións, transferencias, explotación e venda do patrimonio, endebedamento,...). |
|
Ingresos correntes |
Ingresos relativos á actividade corrente e ordinaria das administracións públicas. Comprenden os capítulos 1 a 5 da clasificación económica de ingresos. |
|
Ingresos de capital |
Ingresos relacionados con actividades vinculadas coas operacións de venda de investimentos e recepción de transferencias de capital. Comprenden os capítulos 6 e 7 da clasificación económica de ingresos. |
|
Ingresos finalistas ou afectados |
Ingresos percibidos cuxo obxecto é financiar uns gastos concretos ou cunha orientación ou finalidade determinada. |
|
Ingresos financeiros |
Ingresos procedentes de operacións de natureza financeira como a venda de activos financeiros, a incorporación de recursos procedentes do remanente de tesourería e os ingresos relativos á emisión de débeda pública e de préstamos. Comprenden os capítulos 8 e 9 da clasificación económica de ingresos. |
|
Ingresos non financeiros |
Conxunto de ingresos que comprende os ingresos correntes e os ingresos de capital dunha Administración, é dicir, os ingresos procedentes das súas operacións "reais". Comprenden os capítulos 1 a 7 da clasificación económica de ingresos. |
|
Límite de débeda |
Regra fiscal ou obxectivo derivado da normativa de estabilidade orzamentaria na que se limita o volume máximo de débeda viva que poden ter as administracións públicas. |
|
Límites de gasto |
Limitacións globais e sectoriais de gasto cuxo fin é garantir o cumprimento dos obxectivos financeiros mediante a normativa de estabilidade orzamentaria (limitacións globais), e limitar e orientar estratexicamente a formulación de propostas orzamentarias por parte dos sectores e dos distritos. Estes límites instruméntanse dentro do proceso de elaboración do orzamento. |
|
Liquidación do orzamento |
Fase final do ciclo orzamentario onde unha vez finalizado o exercicio orzamentario, formúlanse as correspondentes contas e estados orzamentarios e financeiros anuais, procédese ao rendemento de contas respecto da cidadanía e analízanse os resultados obtidos no exercicio. |
|
Marco financeiro |
Documento de planificación orzamentaria que contén a proxección/planificación de agregados orzamentarios e financeiros, consolidado e a medio prazo asociado a un determinado orzamento anual. |
|
Memoria explicativa |
Documento que acompaña o orzamento anual (proxecto ou orzamento inicial aprobado), de tipo explicativo, onde se analizan os importes que configuran os orzamentos. |
|
Memorias de programa |
Documento que sintetiza a estratexia asociada e os resultados esperados na relación cos recursos asignados a cada un dos programas orzamentarios. |
|
Normativa de estabilidade orzamentaria |
Conxunto de leis e normas que regulan aspectos de materia orzamentaria e financeira das administracións públicas e que teñen por obxectivo a estabilidade e sustentabilidade das finanzas públicas. |
|
Obxectivo de estabilidade |
Obxectivos derivados da normativa de estabilidade orzamentaria, baseados no cumprimento de metas (é dicir, superávit ou déficit) e que deben ser cumpridas polas administracións públicas. |
|
Obrigas recoñecidas |
Valor relativo ao recoñecemento das obrigas para pagar a terceiros por mor das entregas de bens ou a realización de servizos contratados. Supón a realización efectiva de gastos e correspóndese coa fase de recoñecemento de obrigas (fase "O") dentro da execución dos créditos orzamentarios. |
|
Ordenanzas fiscais |
Normas que aproba o Concello e que regulan elementos dos ingresos de competencia municipal (impostos, taxas,...). |
|
Partida orzamentaria |
Constitúe a unidade orzamentaria mínima á que se atribúen as consignacións e a contabilización de ingresos e gastos. Identifícase pola conxunción das clasificacións orgánicas, programas e económico, así como, en determinados casos, tamén coa identificación do proxecto. |
|
Pasivo |
Elemento do estado financeiro do Balance de situación, xunto co activo, o cal recolle as obrigas (non confundir con obrigas en termos de contabilidade orzamentaria) da correspondente organización. O pasivo está conformado polos fondos propios e os fondos externos (acredores, préstamos,...). |
|
Políticas de gasto |
Permite agrupar os gastos segundo políticas públicas ou funcións diferenciadas da Administración. |
|
Orzamento |
É o plan económico e financeiro anual vinculado á estratexia formulada polo Goberno municipal, sendo unha ferramenta clave para a xestión pública que serve para a planificación, programación, control e seguimento e avaliación das actuacións municipais. Ten carácter anual e contén as previsións de ingresos que se esperan obter e os gastos (créditos orzamentarios) que como máximo se poderán realizar no exercicio correspondente. |
|
Orzamento aprobado |
Proxecto de orzamento que foi ratificado polo Pleno da corporación e, polo tanto, que pode entrar en vigor no momento de inicio do correspondente exercicio orzamentario. |
|
Orzamento consolidado |
Inclúe tanto o orzamento individual do Concello como o das súas entidades dependentes, sendo a agregación destes (con eliminación das transferencias internas) o orzamento consolidado do denominado "grupo municipal". |
|
Orzamento definitivo |
É o resultado da aplicación ao orzamento inicial de todas as modificacións que se realizaron ao longo do exercicio orzamentario. |
|
Orzamento executivo |
É un sistema orzamentario que ten por obxecto vincular a asignación e a xestión dos recursos orzamentarios coa estratexia municipal (prioridades e resultados desexados). Pretende avanzar cara á toma de decisións e xestión dos recursos públicos baseada no cumprimento da estratexia municipal. |
|
Orzamento inicial |
Corresponde ás previsións de ingresos e aos créditos de gasto consignados inicialmente nos orzamentos aprobados. |
|
Orzamento prorrogado |
Situación ou mecanismo que ante a non aprobación dun orzamento antes do inicio do correspondente exercicio, prorróganse automaticamente os ingresos e gastos iniciais do último orzamento aprobado, incluíndo unha serie de axustes determinados por parte da correspondente normativa. |
|
Programas orzamentarios |
Conxunto de bens, servizos e actuacións que teñen por finalidade conseguir uns resultados concretos. Son as unidades básicas de asignación e seguimento estratéxico dos recursos orzamentarios. |
|
Regra de gasto |
Regra ou obxectivo fiscal derivado da normativa en estabilidade orzamentaria, a cal ten por obxecto a limitación do crecemento anual do gasto. |
|
Resultado orzamentario |
Forma parte do Estado de liquidación do orzamento e é a diferenza entre a totalidade dos dereitos orzamentarios netos liquidados no exercicio e as obrigas orzamentarias netas recoñecidas no mesmo período. Coa aplicación duns axustes adicionais obtense o resultado orzamentario axustado. |
|
Remanente de tesourería |
Magnitude de natureza monetaria ou tesoureira, que forma parte dos estados orzamentarios anuais, a cal recolle o valor resultante de sumar os fondos líquidos máis os dereitos liquidados pendentes de cobrar axustados e restar o valor das obrigas liquidadas pendentes de pagar. Esta magnitude informa sobre o excedente ou falta de financiamento a curto prazo da correspondente entidade. |
|
Superávit |
Situación na que os ingresos non financeiros son superiores aos gastos non financeiros, dando como resultado unha capacidade de financiamento con signo positivo. |
|
Transferencias internas |
Transferencias de recursos entre entidades que forman parte dun mesmo grupo organizativo ou corporativo. |
|
Tesourería |
Función dentro da administración económica e financeira dunha Administración que ten por obxecto a planificación e xestión do stock e os fluxos monetarios (cobros e pagos). |
Sentímolo pero o teu navegador é moi antigo para poder mostrar esta páxina. Debes de actualizalo ou usar un navegador compatible. Optimizamos esta web para Google Chrome, Mozilla Firefox, Opera, Safari e Microsoft Edge. Instalar agora un navegador compatible