Nos últimos anos, a difusión de contidos e publicidade de tipo audiovisual a través das redes sociais medrou exponencialmente, especialmente no caso de vídeos xerados polos propios usuarios e usuarias e subidos ás plataformas por eles mesmos ou mediante terceiros. Destacan os comunmente denominados «vloggers», «influencers» ou «creadores de contido», que gozan dunha gran relevancia no mercado audiovisual desde o punto de vista do consumo e o investimento publicitario. E moi particularmente entre o público máis novo, sobre o que exercen unha notable influencia social.

Por este motivo, o Goberno aprobou un regulamento co obxectivo de regular a súa actividade en dous ámbitos esenciais: a protección ao menor e a difusión de contidos publicitarios en coherencia coas normas europeas ditadas nos últimos anos. Dita norma define a estes usuarios de especial relevancia e regula a súa actividade, obrigándolles, entre outros aspectos, a identificar de forma expresa a publicidade e a etiquetar o contido por idades. Desta maneira, garántese a observancia da Lei Xeral de Comunicación Audiovisual de 2022 para este tipo de contidos, e refórzase a protección aos consumidores en xeral.

A norma foi aprobada polo Consello de Ministros o 30 de abril a proposta do Ministerio para a Transformación Dixital e da Función Pública. O ministro, José Luis Escrivá, destacou que "cada vez son máis importantes os creadores de contidos audiovisuais nas redes sociais, polo que é necesario homologalos nalgúns aspectos con outros actores do ámbito audiovisual".

Que é un 'influencer'?

Segundo a Real Academia Española (RAE) a palabra 'influencer' é un anglicismo usado en referencia a unha persoa con capacidade para influír sobre outras, principalmente a través das redes sociais. Como alternativa en español, recoméndase o uso de influente: Como ser un influente en redes sociais. Tamén serían alternativas válidas influidor e influenciador.

Un 'influencer' é alguén capaz de concitar atención e afectar as decisións doutros debido á súa autoridade, coñecemento, posición ou relación coa súa audiencia. Ten seguidores nun nicho determinado, con quen interactúa activamente. Isto convérteos, ademais, en activos importantes no desenvolvemento de campañas de comunicación, publicidade ou márketing.

Os 'influencers' desenvolven a súa actividade en competencia con outros axentes do mercado audiovisual e publicitario, e reúnen certas características que os asimilan a prestadores de servizos de comunicación audiovisual. Por tanto, o novo regulamento busca estender sobre este colectivo certas obrigas vixentes para o resto do sector, e garantir así o equilibrio no ecosistema audiovisual.

Como sei se son un influencer?

A nova norma aprobada polo Goberno é de aplicación para quen empregue servizos de intercambio de vídeo a través de plataforma e teñan a condición de «usuario de especial relevancia». Para ser considerado como tal, débense cumprir os seguintes requisitos:

• O primeiro deles fai referencia aos ingresos. Estes terán que ser iguais ou superiores a 300.000 euros, e derivar exclusivamente da actividade dos usuarios no conxunto de servizos de intercambio de vídeos a través de plataforma que empreguen. Para iso teranse en conta os ingresos publicitarios, os pagamentos realizados polas propias plataformas, as cotas e pagamentos directos aboados pola súa audiencia, as achegas de entidades públicas e calquera outro ingreso derivado da súa actividade como creadores de contido.
• O segundo ten que ver coa audiencia, que debe ser significativa. Concretamente, será considerado como usuario de especial relevancia aquel que teña un número de seguidores igual ou superior a 1.000.000 nun único servizo de intercambio de vídeos a través de plataforma; ou un número de seguidores igual ou superior a 2.000.000 de forma agregada no conxunto de plataformas nas que desenvolva a súa actividade.
• Por último, deberase publicar ou compartir un número de vídeos igual ou superior a 24 no ano natural anterior, con independencia da súa duración.

Cales son as obrigas destes usuarios?

Cumprindo co disposto na Lei Xeral de Comunicación Audiovisual, os creadores de contido que cumpran os requisitos do apartado anterior quedan suxeitos ás seguintes obrigas:

• A prohibición de publicidade sobre tabaco. Non se poderá realizar publicidade de cigarros electrónicos, cigarros, tabaco, herbas para fumar, nin das empresas que producen os produtos referidos.
• A prohibición de publicidade sobre medicamentos, produtos sanitarios ou métodos con pretendida finalidade sanitaria, cando non respecte a normativa sobre publicidade e promoción comercial aplicable a este sector.
• A regulación da publicidade de alcohol. Queda prohibido publicitar calquera produto que exceda os 20 graos de alcol en calquera horario fóra da franxa entre a 01.00 e as 05.00 da madrugada. Si poderá facerse publicidade de bebidas alcohólicas dunha gradación menor aos 20º entre as 20.30 e as 05.00. Ademais, contémplanse outras limitacións sobre o contido desta publicidade, que non poderá dirixirse a menores, asociar o consumo de alcohol a éxito social ou persoal, ou fomentar un consumo sen moderación.
• A regulación dos xogos de azar. Prohíbese a publicidade das apostas e os xogos de azar en toda programación dirixida a unha audiencia potencialmente infantil. No resto dos casos, só poderá emitirse, por norma xeral, entre a 01.00 e as 05.00 da madrugada.
• A protección ás persoas menores de idade. Será necesario etiquetar o contido por idades.

Finalmente, o Real Decreto obriga os usuarios de especial relevancia a inscribirse no «Rexistro estatal de prestadores do servizo de comunicación audiovisual, de prestadores do servizo de intercambio de vídeos a través de plataforma e de prestadores do servizo de agregación de servizos de comunicación audiovisual», previsto no artigo 39 da Lei Xeral de Comunicación Audiovisual. Para iso disponse un prazo de dous meses a partir do 2 de maio de 2024.

Fonte: Transformación Dixital e Función Pública - 10.5.2024